آلودگی هوا یکی از مشکلات شایع بعد از انقلاب صنعتی در اغلب کشورها به‌حساب می‌آید. پیش‌گیری از آلوده‌شدن شهرها، بیش از هر نکته‌ای به تصمیمات کلانِ شهری نیاز دارد. بااین‌حال تغییر برخی رویه‌های روزمره در زندگی شهروندان هم می‌تواند به کاهش سطح آلاینده‌ها کمک کند.
در این یادداشت، مجموعه پیشنهادهایی را درباره‌ی راه‌های مقابله با آلوده‌شدن هوا و در امان‌ماندن از تبعات آلودگی مرور خواهیم کرد.
یک. رانندگی با مسئولیت اجتماعی
امروزه در بسیار از کشورها از جمله ایران، یکی از اصلی‌ترین دلایل آلودگی هوا، آلودگی‌های ناشی از خودروها است. در این بین، فرسودگی وسایل نقلیه‌ی عمومی و رواج تک‌سرنشینی در جابه‌جایی‌های درون‌شهری نقش مهمی در افزایش آلاینده‌ها دارند.
درصد قابل‌توجهی از شهروندان، موقع استفاده از رعایت برخی نکات ساده در ارتباط با استفاده از خودرو، برای خودشان مسئولیت اجتماعی در قبال آلوده‌شدن هوا قائل نیستند. با رعایت برخی نکات ساده، می‌توان مدیریت بهتری در ارتباط با آلاینده‌های ناشی از خودروها داشت.
- موقعی که خودرو متوقف است و منتظر کسی هستید، بهتر است خودرو خاموش باشد.
- گازدادنِ بیهوده حجم آلاینده‌های خروجی را بی‌جهت افزایش می‌دهد.
- سرویس‌کردن دوره‌ای خودرو و تعویض فیلترهای مختلف به کاهش آلاینده‌های ناشی از خودرو کمک می‌کند.
- وقتی باد تایر کم باشد، راننده مجبور است برای رسیدن به سرعت دل‌خواه بیشتر از حالت عادی پدال گاز را فشار دهد.
دو. کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی
کارخانه‌ها، پالایشگاه‌ها و مراکز صنعتی نقش عمده‌ای در آلودگی شهرهای صنعتی دارند. اغلب مراکز صنعتی، انرژی خود را با سوزاندن سوخت‌های فسیلی تأمین می‌کنند. اصلاح رویه‌های مصرف سوخت‌های فسیلی بیشتر وابسته به تصمیمات کلان است. اما شهروندان هم می‌توانند با متعادل نگه‌داشتن دمای خانه در فصول سرد و باز نگذاشتن پنجره‌ها هنگام روشن‌بودن وسایل گرمایشی، به مدیریت استفاده از سوخت فیلی کمک کنند.
سه. دستگاه تصفیههوا
با وجود رعایت همه‌ی نکات، آلوده‌شدن هوا با توجه به مشکلات شهری و صنعتی تا اطلاع ثانوی گریزناپذیر به‌نظر می‌رسد. استفاده از دستگاه تصفیههوا در خانه و محل کار، یکی از بهترین راه‌ها برای به حداقل‌رساندن تبعات هوای آلوده است. استفاده از دستگاه تصفیه‌ی هوا در منزل یا محیط کار، در روزهای آلوده برای سلامتی ریه و قلب کارآمد است.
مقابله با هر وضعیت نامطلوب، دو مرحله‌ی «پیش‌گیری» و «مدیریت توابع» دارد. دستگاه‌های تصفیههوا یکی از بهترین راه‌‌حل‌ها برای پیش‌گیری از آسیب‌های هوای آلوده به بدن به‌حساب می‌آیند. یک دستگاه تصفیههوا، تا حد زیادی از ورود ذرات آلوده به بدن و ریه‌ی شما جلوگیری می‌کند. دستگاه‌های تصفیههوا، در انواع مختلف با قابلیت‌های متنوع نشان‌گر کیفیت هوا، هشدار تعویض فیلتر و هم‌چنین حالت بدون صدا وجود دارند.
استفاده از ماسک و نداشتن فعالیت ورزشی در هوای باز هم یکی دیگر از رفتارهای پیش‌گیرانه است که باعث می‌شود افراد روزهای پرخطر را با آسیب‌های کم‌تری سپری کنند.
چهار. مصرف مواد حاوی آنتی‌اکسیدان
خوردن مواد حاوی آنتی‌اکسیدان به کاهش تبعات هوای آلوده برای بدن کمک می‌کند. آلاینده‌ها وقتی وارد بدن می‌شوند، روی سلول‌های مختلف بدن اثر می‌گذارند. آن‌‌ها با سلول‌های بدن وارد واکنش‌های شیمیایی مخرب و زنجیره‌ای می‌شوند. هرچه زودتر جلوی انجام این واکنش‌های سریالی گرفته شود، بدن آسیب کم‌تری می‌بیند. آنتی‌اکسیدان‌ها با کاهش اکسیژن محیط، جلوی این واکنش‌ها را می‌گیرند.
سیر و پیاز دو آنتی‌اکسیدان قوی‌اند. هم‌چنین مصرف سبزیجات با برگ سبز و انواع مواد حاوی ویتامین‌های E، A و C در روزهای آلوده توصیه می‌شود.
پنج. عادت‌هایِ کوچک، اما مؤثر
- یکی از موارد شایع در سبک زندگی جدید، استفاده از ظروف یکبار مصرف و وسایل پلاستیکی غیرقابل بازیافت آسیبی جدی به محیط زیست وارد می‌کند.
- یکی دیگر از عادت‌های روزمره اما بسیار مؤثر، عدم استفاده‌ی بهینه از کاغذهاست. بهتر است از هر دو طرف کاغذها استفاده شود، تا جای امکان برای یادداشت‌های روزانه از حافظه‌ی داخلی موبایل و اپلیکیشن‌ها استفاده شود. تقاضای روزافزون برای تولید کاغذ، آینده‌‌ای امیدوارکننده برای محیط زیست رقم نخواهد زد.
- سعی کنید وسایل قدیمی را بازسازی کنید. یک میز و صندلی قدیمی با کمی رنگ‌زدن یا ترمیم می‌تواند قابل استفاده باشد. سبک زندگی مصرف‌گرا، کم‌تر این حوصله را در اختیار آدم‌ها می‌گذارد که به ترمیم، بازیافت و بازسازی وسایل فکر کنند. بازسازی وسایل قدیمی، علاوه‌بر این‌که از نظر اقتصادی به افراد کمک می‌کند، می‌تواند مانع از بریده‌شدن درخت‌ها یا آلودگی‌های ناشی از تولیدات صنعتی شود.
- تا جای امکان، محصولات آرایشی و بهداشتیِ طبیعی را جایگزین تولیدات شیمیایی کنید.
- استفاده از ظروف پلاستیکی و اقلام یکبار مصرف را به حداقل برسانید.
- سرویس دوره‌ای و منظم خودروهای قدیمی میزان آلاینده‌ی ماشین‌ها را به حداقل می‌رساند.
- استفاده از زغال به‌جای گاز طبیعی یا پروپان به پاکیزگی هوا کمک می‌کند.
- یکی از ساده‌ترین و در عین حال مغفول‌مانده‌ترین تلاش‌ها برای کمک به محیط زیست، توجه به هدررفت‌های روزانه‌ی آب است. توصیه‌هایی مثل بستن شیرآب موقع مسواک‌زدن، تعمیر شیرآب‌های خراب، کاهش زمان استحمام، استفاده از حداکثر ظرفیت ماشین‌های لباس‌شویی و ظرف‌شویی بارها و بارها تکرار و شنیده شده‌اند، اما آن اندازه که لازم است، رعایت نمی‌شوند.
نظرات کاربران