در دنیای امروز که آلودگی هوا نه‌تنها در شهرهای بزرگ بلکه حتی در محیط‌های بسته هم تبدیل به یک معضل عمومی شده، استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا دیگر یک انتخاب لوکس نیست، بلکه به ضرورتی مهم برای حفظ سلامت افراد خانواده تبدیل شده است. اما در میان تمام اجزای این دستگاه‌ها، فیلترها نقش اصلی را در عملکرد دارند. اینکه چه فیلتری استفاده می‌کنید، نه‌تنها روی کارایی دستگاه اثر می‌گذارد، بلکه مستقیماً بر کیفیت هوایی که تنفس می‌کنید نیز تأثیر دارد. خیلی از افراد صرفاً به ظاهر یا برند دستگاه توجه می‌کنند، اما حقیقت اینجاست که اگر فیلتر مناسبی برای دستگاهتان انتخاب نکنید، بخش بزرگی از سرمایه‌گذاری شما بی‌اثر خواهد بود.
هر فیلتری برای هر آلودگی مناسب نیست
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در انتخاب فیلتر دستگاه تصفیه هوا به آن توجه کرد، نوع آلودگی موجود در محیط است. اگر در خانه‌تان افراد سیگاری وجود دارند، یا در نزدیکی جاده‌ای شلوغ زندگی می‌کنید، قطعاً با ذرات دود و گازهای شیمیایی سروکار دارید. در چنین شرایطی، فیلتری که توانایی حذف بو و گاز را نداشته باشد، عملاً کار زیادی نمی‌تواند انجام دهد.
از طرف دیگر، اگر در خانه کودک خردسال دارید یا اعضای خانواده‌تان به گردوغبار و گرده‌های گیاهی حساس هستند، فیلترهای مخصوص ذرات ریز مثل HEPA می‌توانند انتخاب مناسبی باشند. نکته اینجاست که فیلتر مناسب، باید با شرایط محیطی شما هماهنگ باشد، نه فقط با ظاهر دستگاه.
فیلترهای HEPA؛ همیشه انتخاب اول نیستند
وقتی صحبت از تصفیه هوا می‌شود، اغلب مردم بدون درنگ به فیلترهای HEPA فکر می‌کنند. این فیلترها توانایی جذب ذراتی به کوچکی 0.3 میکرون را دارند و در مقابله با آلرژن‌ها، غبار و حتی برخی باکتری‌ها مؤثر هستند. اما نکته‌ای که کمتر به آن توجه می‌شود این است که HEPA به تنهایی کافی نیست.
اگرچه این فیلترها در محیط‌های حساس مثل بیمارستان‌ها کاربرد زیادی دارند، در خانه‌هایی که آلودگی بو یا گاز بیشتر است، بهتر است از ترکیب HEPA با فیلترهای کربن فعال استفاده شود. در واقع، هیچ فیلتری «بهترین» نیست مگر اینکه برای نوع خاصی از آلودگی طراحی شده باشد. بعضی افراد با تصور اینکه HEPA همه مشکلات را حل می‌کند، بقیه لایه‌ها را نادیده می‌گیرند.
تعویض به‌موقع فیلتر؛ مسئله‌ای جدی
فرض کنید بهترین فیلتر ممکن را خریده‌اید و دستگاهی دارید که از نظر طراحی و قدرت موتور در سطح بالا قرار دارد. حالا اگر فیلتر شما به‌موقع تعویض نشود یا بیش از ظرفیت استفاده گردد، کارایی کل دستگاه افت خواهد کرد. یک فیلتر اشباع‌شده نه‌تنها قادر به جذب آلودگی جدید نیست، بلکه ممکن است آلودگی‌های قبلی را هم دوباره به هوا بازگرداند.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که فیلتر تا زمانی که ظاهرش کثیف نشده، نیازی به تعویض ندارد. در حالی که فیلترها ممکن است از داخل اشباع شوند، حتی اگر ظاهراً تمیز به نظر برسند. بهتر است بازه‌های تعویض را طبق راهنمای دستگاه یا بر اساس شرایط محیطی تنظیم کنید، نه صرفاً براساس ظاهر فیزیکی فیلتر.
تفاوت بین فیلتر قابل شست‌وشو و غیرقابل شست‌وشو
برخی از دستگاه‌های تصفیه هوا دارای فیلترهای قابل شست‌وشو هستند. این فیلترها از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند و برای محیط‌هایی با آلودگی کم مناسب‌اند. اما اگر آلودگی محیط زیاد است، یا اگر حساسیت‌های تنفسی در خانه دارید، فیلترهای غیرقابل شست‌وشو با قدرت جذب بیشتر گزینه‌ی بهتری خواهند بود.
البته اشتباهی که گاهی دیده می‌شود، این است که افراد فیلترهای غیرقابل‌شست‌وشو را با آب تمیز می‌کنند، بدون توجه به اینکه این کار می‌تواند ساختار داخلی فیلتر را تخریب کند و راندمان آن را به‌شدت کاهش دهد. همیشه نوع فیلتر را با دقت مطالعه کنید و از دستورالعمل‌های مربوط به نگهداری آن پیروی کنید.
فیلتر کربن فعال؛ فراموش‌شده‌ای مهم
در بسیاری از مدل‌های دستگاه تصفیه هوا، یک لایه از فیلتر کربن فعال تعبیه شده است. این فیلتر مخصوص جذب گازها و بوهای نامطبوع مانند بوی سیگار، بوی حیوانات خانگی، یا بخارات شیمیایی است. متأسفانه برخی افراد هنگام خرید، به این فیلتر توجه نمی‌کنند و بعد از مدتی از اینکه دستگاهشان بوی خاصی را از بین نمی‌برد، گلایه دارند.
کربن فعال به‌مرور زمان اشباع می‌شود و توان جذب خود را از دست می‌دهد. در نتیجه اگر متوجه شدید که بوی محیط تغییری نکرده یا بوی خاصی به مشام می‌رسد، ممکن است وقت آن رسیده باشد که این فیلتر را تعویض کنید. اهمیت این فیلتر به اندازه فیلتر اصلی HEPA نیست، اما در کارایی کلی دستگاه نقش کلیدی دارد.
انتخاب فیلتری متناسب با سبک زندگی شما
اگر در خانه‌تان حیوان خانگی دارید، حتماً باید فیلتری انتخاب کنید که بتواند مو، شوره و ذرات آلرژن حیوانات را جذب کند. اگر اهل آشپزی هستید و بوی غذا در خانه پخش می‌شود، لایه کربن اهمیت پیدا می‌کند. حتی در مناطقی که آلودگی هوا کمتر است اما گردوغبار زیاد وارد خانه می‌شود، استفاده از پیش‌فیلترهای چندلایه توصیه می‌شود.
یعنی در انتخاب فیلتر، فقط نباید به مشخصات فنی نگاه کرد. شما باید نوع زندگی، منطقه جغرافیایی، حساسیت‌های بدنی اعضای خانواده و حتی نوع ساختار خانه (باز یا بسته بودن پنجره‌ها، وجود بخاری یا شومینه و…) را در نظر بگیرید. بدون شک یک خانه ویلایی در شمال کشور با یک آپارتمان در مرکز شهر، نیازهای متفاوتی دارند.
در نهایت، عملکرد دستگاه تصفیه هوا تنها به موتور یا برند آن بستگی ندارد. فیلتر مناسب، دقیقاً همان قطعه‌ای است که کیفیت هوا را تعیین می‌کند و سلامت روزمره شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اینکه بدانید دقیقاً با چه نوع آلودگی‌ای طرف هستید، و برای آن آلودگی چه فیلترهایی مؤثر هستند، خودش نیمی از راه سلامت و آرامش در خانه است. یک فیلتر نامناسب، حتی در گران‌ترین دستگاه هم نتیجه‌ی خوبی به‌دنبال نخواهد داشت.
نظرات کاربران