کم‌آبی بدن از مهم‌ترین مواردی است که به سلامتی افراد آسیب می‌زند. آب به‌عنوان مهم‌ترین ماده‌ای که بدن از آن تغذیه می‌کند، نقشی حیاتی در عملکرد تمامی دستگاه‌های حیاتی بدن دارد. متأسفانه بسیاری از افراد از روی عادت میزان کمی آب در طول روز مصرف می‌کنند.
در فصل تابستان به‌علت گرمای زیاد و بیش‌ترشدن میزان عرق بدن، کم‌آبی و تبعات ناشی از آن تشدید می‌شود. بدن انسان در ماه‌های گرم سال راحت‌تر از دیگر زمان‌ها آب از دست می‌دهد. کم‌آبی بدن نشانه‌های مستقیم و غیرمستقیمی دارد. معمولاً افراد زمانی متوجه کم‌آبی می‌شوند که احساس تشنگی زیادی می‌کنند. در حالی‌که بدن خیلی قبل‌تر از احساس شدید تشنگی دچار کم‌آبی شده و تقریباً می‌شود گفت احساس تشنگی یکی از متأخرترین نشانه‌ها است. احساس ضعف و خستگی، تاری دید، تپش قلب تنها چندمورد از نشانه‌های احساس نیاز بدن به آب بیشتر است که ممکن است قبل از احساس تشنگی ظهور پیدا کنند.
نشانه‌های کم‌آبی بدن
- بی‌حالی و بی‌حوصلگی
- خشکی دهان
- خشکی پوست
- نداشتن اشک چشم
- گودشدن زیر چشم
- اختلال تمرکز
- تاری دید
- پررنگ‌شدن ادرار
- سوزش یا درد گلو
در این ارتباط بیشتر بخونید:
عوامل کم‌آبی بدن
یک. یکی از مهم‌ترین عوامل کم‌آبی در بدن، بی‌توجهی فرد به میزان آب مورداستفاده است. از آن‌جاکه آب نسبت به اغلب خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها بیش تر در دسترس است، ارزان است و تهیه‌ی آن زحمت و برنامه‌ریزی‌ای لازم ندارد، اغلب باعث بی‌توجهی افراد می‌شود. معمولاً آدم‌ها برای مصرف آب منتظر می‌مانند تا احساس تشنگی کنند و بعد به‌سراغ تهیه و مصرف آن می‌روند. همان‌طور که کسی به نفس‌کشیدن توجه نمی‌کند چون در طول روز بدون فکر به آن صدهابار آن را تجربه می‌کند، تجربه‌ی مصرف آب هم به یک عمل بدیهی و ساده تبدیل شده که منجر به نادیده‌گرفتن اهمیت آن می‌شود.
دو. بعضی از بیماری‌ها مثل تب، اسهال، استفراغ یا بیماری‌های ویروسی، کلیوی و دیگر مشکلات نیاز بدن به آب را افزایش می‌دهند و بدن در شرایط این بیماری‌ها اغلب بیشتر از حالات عادی کم‌آبی را تجربه می‌کند.
سه. فعالیت زیاد بدن به‌خصوص در روزهای گرم سال یکی از دلایل عمده‌ی کم‌آبی در بدن است. لازم نیست تعریق به‌حدی باشد که متوجه آن شویم. در تابستان و زمستان و در اغلب لحظات شبانه‌روز بدن در حال ازدست‌دادن آب است. وقتی انجام فعالیت سنگین یا ادامه‌دار به آن اضافه می‌شود، بدن با ضریب بسیار بالاتری آب از دست می‌دهد.
چهار. مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکل حجم ادرار را افزایش داده و باعث ازدست‌رفتن یک‌باره‌ی مایعات بدن می‌شود و از آن‌جاکه فرد مصرف‌کننده‌ی الکل معمولاً هوشیاری کاملی ندارد نسبت به کم‌آبی بدن بی‌توجه است و ممکن است بدن را تا ساعت‌ها در آن حالت نگه دارد.
راهکارهای ساده برای رفع کم‌آبی بدن در تابستان
توجه به علائم کم‌آبی: علائمی که در بالا به آن اشاره شد را در خاطر داشته باشید و به‌محض مواجهه به آن‌ها آب بنوشید تا درصورتی‌که علت اصلی آن کم‌آبی بوده، برطرف شود.
توجه به مصرف حداقل آب لازم: در مقالات مختلف به مقدار هشت لیوان در روز به‌عنوان حداقل آب لازم برای بدن اشاره شده است. اما این عدد را معیار قطعی ندانید. میزان مورد نیاز آب در بدن هر فرد با دیگری متفاوت است. میزان آب مصرفی باید به‌گونه‌ای باشد که ادرار فرد بسیار کم‌رنگ باشد و بیشتر به سفیدی میل داشته باشد تا رنگ زرد. ادرارِ زردِ پررنگ نشانه‌ی نیاز شدید بدن به آب است.
بررسی مرتب وزن: تغییر وزن ظرف مدتی بسیار کوتاه نشان‌دهنده‌ی کم‌آبی در بدن است. اگر امکان بررسی وزن‌‌تان را به‌صورت روزمره دارید، می‌توانید با در نظر داشتن آن به کم‌آبی در بدن‌تان پی ببرید و بلافاصله آب مصرف کنید.
در دسترس‌بودن سایر مایعات: نوشیدن مداوم آب ممکن است برای برخی خسته‌کننده باشد یا خیلی زود از آب اشباع شوند. در فصل تابستان همواره در یخچال‌تان آب‌میوه، انواع شربت‌ها یا حتی میوه‌ها و سبزیجات پرآبی مثل هندوانه و کاهو داشته باشید و سعی کنید بخشی از آب موردنیاز بدن را از طریق آن‌ها تأمین کنید. شاید تهیه‌ی چندنوع آب‌میوه هزینه‌ی شما را زیاد کند. مخلوط کردن کمی لیموترش با آب به‌همراه کمی شکر که با نام شربت آبلیمو آن را به‌خاطر می آوریم، می‌شود با کم‌ترین هزینه بخشی از آب مورد نیاز را از این طریق تأمین کرد.
تهیه‌ی آبسردکن مناسب: وجود یک دستگاه آبسردکن در محل کار یا منزل باعث می‌شود همواره در هر لحظه‌ای از شبانه‌روز به آب با دمای مطلوب‌تان دسترسی داشته باشید که این کار باعث افزایش مصرف آب به‌صورت خودکار و ناخودآگاه در شما می‌شود. دستگاه‌های آبسردکن در ابعاد و اشکال مختلف برای به‌کاربردن در انواع محیط‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مصرف محدود کافئین: چای و قهوه به‌دلیل داشتن کافئین میزان ادرار را افزایش می‌دهند و باعث می‌شوند بدن خیلی زودتر از حالت عادی آب از دست داده و دچار کم‌آبی شود. اگر در خانه‌اید یا به آب و سرویس بهداشتی دسترسی مستمر دارید، استفاده از چای کم‌رنگ از این جهت که ادرار را بیشتر می‌کند و خیلی زود میزانی دیگر آب جایگزین آن می‌شود، حتی برای عملکرد کلیه و مشکلاتی مثل تشکیل سنگ کلیه مفید است. اما در سفر یا زمانی‌که به علت مشغله‌ی زیاد حواس‌تان به کم‌آبی بدن نیست، بهتر است کافئین و الکل مصرف نکنید؛ چرا که آب بدن زود از دست رفته و اقدامی برای جبران آن نمی‌شود.
همراه‌داشتن بطری آب: در فصل تابستان وقتی برای مدتی بیرون از خانه می‌مانید، حتماً با خودتان بطری آب به همراه داشته باشید. به خصوص اگر در این ماه‌های سال پیاده‌روی می‌کنید، لازم است هر 15 دقیقه کمی آب بنوشید.
نظرات کاربران